لزوم تصحیح انتقادی دیوان سید حسن غزنوی

Authors

مسعود جعفری

دانشگاه خوارزمی عباس بگ جانی

دانشگاه خوارزمی عصمت خوئینی

دانشگاه خوارزمی

abstract

سید حسن غزنوی (م 556ق) از شاعران توانایی است که شعر و شخصیّت او به دلیل زندگی در یکی از پربارترین دوره های شعر فارسی، چنان که باید شناخته نشده است. دیوان وی نخستین بار با اشکالات بسیار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است. این اشکالات در چند حوزۀ ذیل قابل بررسی است: شیوۀ تصحیح (مشخص نبودن نسخۀ اساس و ترتیب استفاده از سایر نسخه ها، مشخص نبودن منبع ابیات و اشعار، نقص نسخه ها)؛ نسخه بدل ها (ذکر نسخه بدل ها بدون علامت (/ رمز) نسخه، عرضۀ ناقص نسخه بدل ها، ترجیح حاشیه بر متن، یکسانی حاشیه و متن)؛ صورت های نادرست؛ افتادگی ها (اشعار، ابیات)؛ اشکالات کلّی (تکرار ابیات و اشعار، غلط های چاپی، نداشتن تعلیقات و نقص در نمایه های پایانی، استفاده از منابعی با چاپ های غیرعلمی). گذشته از نکاتی همچون تعیین و توضیح شیوۀ مشخص تصحیح و عرضۀ کامل نسخه بدل ها با رعایت جانب امانت که از اصول اولیه و بدیهی تصحیح علمی است و قطعاً باید در تصحیح انتقادی این دیوان مدّ نظر قرار گیرد؛ امروزه نسخه هایی معتبر از دیوان این شاعر نیز به دست آمده است که بسیاری از اغلاط، تصحیف ها و افتادگی های چاپ مدرس را رفع می کند. در این مقاله با ارائۀ نمونه های متعددی از کاستی های طبع مدرس بر لزوم تصحیح مجدّد دیوان سید حسن غزنوی تأکید شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تصحیح انتقادی دیوان سید حسن غزنوی با مقدّمه و تعلیقات

سید حسن غزنوی از گویندگان توانای قرن ششم هجری است. دیوان وی نخستین بار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است امّا به علّت استفاده از نسخه های مغلوط و متأخر، اغلاط، تصحیف ها و افتادگی های بسیاری در آن راه یافته است. موضوع این رساله تصحیح مجدّد دیوان این شاعر است که به روش انتقادی و بر اساس 9 دستنویس دیوان (4 نسخ? اصلی، و 5 نسخ? معین) و 10 سفینه و جنگ خطّی انجام گرفته است. رساله شام...

15 صفحه اول

قصیده‌ای از سید حسن غزنوی در دیوان سنایی

انتساب شعری (قصیده، غزل، و...) به دو یا چند شاعر در تاریخ ادبیات فارسی نمونه‌های فراوانی دارد. ادبای ما معمولاً برای تعیین درستی و نادرستی نسبتِ چنین اشعاری به یک شاعر روش‌هایی به کار بسته‌اند که بر معیارهای ذوقی و شخصی استوار بوده است و در این زمینه آیین عملی و قابل اتباعی طرح نکرده‌اند. امروزه توسعۀ دانش‌های سبک‌شناسی و زبان‌شناسی ابزارهای شناختی تازه به دست می‌دهند که به کمک آن‌ها به شیوۀ خرسن...

full text

صور خیال در دیوان سید حسن غزنوی

چکید? مطالب: این رساله با عنوان « بررسی صور خیال در دیوان سیّد حسن غزنوی » در یک مقدّمه و چهار فصل تألیف شده است .در مقــدّمه ، چهره ی شاعر ، معرفی شده و در واقع مقدّمه، مختصری است درباره ی زندگی شاعر و اشعار وی . فصل اوّل: تشبیه وانواع آن از جهات مختلف به تفصیل بیان شده است و پس از آن به ذکر شواهد پرداخته ایم. در پایان فصل جدول آماری تهیّه شده، هر موضوعی جداگانه بررسی شده و تعداد آن عنوان شده است....

15 صفحه اول

فرهنگ تلمیحات و اشارات در دیوان سید حسن غزنوی

تلمیحات و اشارات عصاره ی تفکرات، اعتقادات و فرهنگ یک قوم هستند و با توجه به تلمیحات و اشارات مورد استفاده ی آنان در ادبیاتشان، می توان تلقی یک قوم یا ملتی را نسبت به جهان مادون و مافوق آن دریافت. در حقیقت تلمیحات و اشارات، شاخص های جهان بینی و ایدئولوژی یک قوم هستند، بر همین اساس شاعر برای انتقال احساسات عمیق و اندیشه ی سیال خود از گنجینه ی فرهنگی مردم خویش بهره می گیرد. پس هر شاعر بازتاب لطیفی...

15 صفحه اول

ضرورت تصحیح انتقادی دیوان خواجوی‌کرمانی

دیوان خواجوی‌کرمانی که شامل قصاید، غزلیات، قطعات، ترکیبات، ترجیعات، مسمط‌ها و رباعیات اوست، با همة اهمیتی که از جنبه‌های متعدّد می‌توان برای آن متصوّر بود، از جمله دیوان‌هایی است که تاکنون بیش از یک بار تصحیح نشده است. این تصحیح به اهتمام احمد سهیلی‌خوانساری در سال ۱۳۳۶ صورت گرفته که اشکالات فراوانی دارد. از جمله اشکالاتی که به این تصحیح وارد است، این نکته است که از همة نسخه‌های موجود دیوان استفا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن شناسی ادب فارسی

جلد ۵، شماره ۴، صفحات ۷۳-۸۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023